Auteur Topic: Waarom u doet wat u doet (longread)  (gelezen 2057 keer)

jns

  • Gast
Waarom u doet wat u doet (longread)
« Gepost op: 22 augustus 2019, 09:53:21 »
Vraagt u zich wel eens af waarom anderen altijd meer winnen dan u? Waarom de andere rij van de file sneller gaat dan u? Waarom u altijd voor de verkeerde kassa staat? U bent niet de enige. Er zijn duizenden onderzoeken gedaan naar het gedrag en de psyche van beleggers.

Het is dan ook niet vreemd dat er hele lijst met valkuilen bekend is waar de financiële wereld regelmatig in pleegt te vallen. Nu gaan beleggers er altijd van uit dat deze theorieën wel waar zullen zijn maar ze gelden altijd alleen voor anderen. Dus u hebt hier gelukkig zelf geen last van. Maar die anderen wel en daar om is het wel handig om er iets van te weten. Wellicht is het nog eens ten voordele te gebruiken. Hier onder een aantal van de bekendste voorbeelden. Herkent u er dingen van in uw omgeving?

Representatiebias
Dit zien we vaak bij beleggers en beginnende traders. Het is de illusie dat een grafiek hetzelfde is als de markt. Als we met het ook een patroon waarnemen in een grafiek gaan we er van uit dat de markt wel op een bepaalde manier zal reageren. Het is de fout die vooral bij beginners met technische analyse gemaakt wordt.

Reliabilitybias
Dit is de veronderstelling dat alles wat we weten, zeker als het getalsmatige zaken betreft, ook inderdaad klopt. In de praktijk is dat zelden het geval maar meestal wordt dat gewoon genegeerd als de uitkomst ons aanstaat.

Wet van de kleine getallen

Als iets een paar keer gebeurt met steeds hetzelfde gevolg wordt er van uit gegaan dat het hier een algemene wetmatigheid betreft zonder dat hier enige verdere aanleiding, laat staan een bewijs voor is. Gedrag wordt dan meestal verklaard omdat men "op gevoel" werkt. Voorbeeld: "De Bitcoin zakt altijd 70% terug voordat hij weer gaat stijgen"

Gokkersbedrog of Gamblersfallacy
Dit is het denken dat je kans op het gooien van 'munt' stijgt als je al vaak 'kop' hebt gegooid. Want, zo wordt geredeneerd, de kans op 2x munt gooien is maar de helft van één keer. Bij drie worpen is het nog maar een achtste deel etc. We zullen in de praktijk echter zien dat het wel degelijk gebeurt.

Lottobias

Bij de lottobias wordt de kans dat iets lukt groter naarmate we meer invloed op de beslissing uitoefenen. Dus het zelf benoemen van de lottogetallen zou de kans verhogen dat het getal valt. Uiteraard is dat niet zo maar er zijn grote aantallen mensen die uitsluitend "belangrijke" cijfers gebruiken zoals bijvoorbeeld hun geboortedatum, huisnummer of hun telefoonnummer.

Hot-hand fallacy
Dit is de niet-realistische verwachting dat iemand die dom geluk heeft gehad, bijvoorbeeld aan de roulettetafel of bij de keuze van een beleggingsvorm, daarna wel weer geluk zal hebben en "dus" een goede keuze zal doen. Het wordt helemaal problematisch als men dit van zichzelf gaat denken.

Illusie van controle
Het overschatten van je controle over externe gebeurtenissen.In het algemeen zal die nihil zijn. Ook als je met een bordje gaat staan dat je het er niet mee eens bent. Een goed voorbeeld is de huidige klimaatdiscussie.

Postdictive error bias
De neiging om bij het beoordelen van een beslissing uit het verleden kennis te gebruiken die je op het moment dat je de beslissing nam nog helemaal niet had. Ook wel de neiging om zaken te bekijken "Met de kennis van nu...".

Normalcy bias
Dit is de weigering om te plannen of te preparern op een ramp die zich in de praktijk nog nooit heeft voorgedaan. Pas als dat wel gebeurt komt men in actie maar dat is dan per definitie te laat. Daarom is er bij een beurscrach altijd een nieuwe groep beleggers die de mist in gaat omdat men niet geleerd heeft van de vorige. Want toen was men nog niet in de markt.

Self-serving bias
Veel mensen voelen zichzelf wel verantwoordelijk voor hun successen maar niet voor wat er mis gegaan is. De schuld of oorzaak daarvoor ligt altijd bij iemand anders. Daarom behalen beleggers ook altijd alleen maar successen, als je ze op feestjes geloven mag. De verkeerde aankopen lagen aan de bank, aan verkeerde voorlichting en noem maar op.

Semmelweis-reflex
Mensen hebben de neiging om enorm vast te houden aan wat ze al langer doen of denken te weten. Een nieuw bewijs, hoe hard dan ook, wordt  verworpen alleen omdat het niet overeenkomt met de al bestaande normen of overtuigingen of de manier waarop men werkt. Nieuwe ontwikkelingen worden daarom bij voorkeur op een forse afstand gehouden.

Conservatisme-bias
De neiging om onvoorwaardelijk vast te houden aan alles wat men al jaren doet en andere ideeën op een afstand van een kilometer te houden. Vergelijkbaar met de semmelweis-reflex.  Heel herkenbaar bij e-Gulden.

Struisvogelpolitiek
Dit is het bewust negeren van een duidelijk negatieve situatie omdat men de waarheid geestelijk niet aan kan. Ook al gaat de koers naar beneden, we gaan er gewoon van uit dat deze wel weer op korte termijn gaat stijgen ook al is er geen enkele gebeurtenis op komst die daar de aanleiding voor zou kunnen zijn. Heel populair in de cryptowereld.

Wet van Weber-Fechner
Van deze wet zijn wat varianten te vinden maar het komt er meestal op neer dat mensen moeite hebben kleine verschillen waar te nemen, laat staan er op te reageren, als deze geleidelijk aan tot ons komen. Alleen plotselinge heftige veranderingen hebben invloed. Een voorbeeld: Elke dag komen er wereldwijd duizenden mensen om in het verkeer. Niemand die er enige aandacht aan geeft. Als er een vliegtuig neerstort, waar dan ook ter wereld, is dat wel wereldnieuws.

Need-to-understand-bias

De neiging om volslagen willekeurige processen zoals de bewegingen van de beurs achteraf van een reden te voorzien die de bewegingen zou moeten verklaren. In het boek "Beat the street" van Peter Lynch legt hij uit dat de voorlichtingsafdelingen van beurzen elke dag verklaringen bedenken voor de bewegingen van de beurs. Dat is echter altijd achteraf, nadat deze al plaatsgevonden hebben. Deze worden dan doorgespeeld naar de media die daarmee altijd een kloppend verhaal hebben.

Zero-sum bias
Hierbij wordt gedacht dat een situatie een 'zero sum game' is terwijl dit niet zo is; We hebben het dan over een situatie waarbij het verlies van de een de winst voor een ander is. Maar in de financiële wereld hebben we altijd te maken met zaken als provisies, slippage en dergelijke. Vooral de wereld van de handel in financiële opties wordt vaak als een zeo-sum omgeving gezien maar de praktijk wijst al heel snel anders uit.

Nogal een lijst, nietwaar? Gelukkig maar dat u er geen last van hebt.  ;D ;D